«پرتره‌نگاری»؛ هنرِ تاریخی و تاریخ‌نگاری هنری

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نقاشی از قدیمی ترین انواع هنر است که شاید بتوان آغاز آن را از نخستین نگاره های غارنشینی برشمرد، در طول سالیان بسیار، سبک های مختلفی در این نوع هنری خود را معرفی کرده اند و هنرمندان بسیاری مبتکرانه به تاریخ نقاشی جهان غنا بخشیدند. 

از اوایل قرن ۱۵ میلادی تغییرات بسیار بزرگی در تمام زمینه‌های فرهنگی به خصوص در هنر غرب به وجود آمد؛ انسان در نقاشی غرب با بینش جدیدی که در این دوره تاریخی به عنوان انسان گرایی مطرح شده بود تجسمی دوباره پیدا کرد، پرتره نگاری نیز بخشی از هنرهای تجسمی محسوب می شد که روایتگر و نشان دهنده چهره انسان‌ها در طول سال‌ها تحول فرهنگ بشری بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نقاشی پرتره نگاری (Portrait painting) یکی از انواع نقاشی است که هدف آن تجسم بصری موضوع است، پرتره نگاری در قدیم بسیار شبیه به عکس‌های خانوادگی امروزی بوده است.

پرتره به نوعی تاریخ عمومی زندگی فردی را نه تنها به کسی که آن تاریخ را می‌داند، بلکه به بسیاری از افراد دیگر نمایش می‌دهد. پرتره نگاری تا به امروز بعضی از ویژگی‌های اساسی خود را حفظ کرده و بسیاری از کارکردهایش نیز دچار تغییر شده است، با این وجود تا اواخر قرن بیستم پرتره نگاری اصولاً یک پدیده غربی و بازتاب دهنده ویژگی‌های شخصی بود به طوری که در بسیاری از دیگر فرهنگ‌ها این یک خصوصیت نامتعارف بوده است. با جهانی شدن فرهنگ غربی، پرتره نگاری دیگر محدود به دنیای غرب نمی‌شود و با گسترش جغرافیایی این فرهنگ ،پرتره نگاری نیز دچار تغییرات در زمینه‌های متفاوت شده است؛ به گونه‌ای که امروزه پرتره‌ها در رسانه‌های گوناگونی ایجاد می‌شوند و اهداف متفاوتی دارند.

کتاب پرتره نگاری، نوشته شیرر وست، یکی از مهمترین آثار در این حوزه است که به تازگی به فارسی برگردانده است.

این اثر در ۸ فصل با نگاهی دقیق به بررسی هنر پرتره نگاری پرداخته و  در آن دقیق شده است، پرتره چیست؟ کارکردهای پرتره نگاری، قدرت و جایگاه، پرتره نگاری گروهی، مراحل زندگی، جنست و پرتره نگاری، سلف پرتره نگاری، پرتره نگاری و مدرنیسم و هویت ها عناوین این کتاب را شکل می دهند که هر کدام زیرعنوان های مختلفی را شامل می شوند.

این کتاب در کنار متن، ۱۳۸ اثر هنری پرتره نگاری که نکات هنری مهمی در خود داشته اند را نیز تحلیل و در مواردی هنرمند صاحب اثر را نیز معرفی می کند، در بررسی نگاره های هنری این نکته نیز اهمیت دارد که می توان آثاری از از سال های نخست میلادی تا سال ۲۰۰۴ را در آن دید و این گونه تاریخ نگاری دقیقی از این گونه هنری به دست می دهد.

شیرر کارول وست، نویسنده این کتاب مورخ هنر، استاد دانشگاه بریتانیایی-آمریکایی است وی قبلاً معاون معاون دانشگاه شفیلد بوده و از اکتبر ۲۰۱۷ معاون دانشگاه ناتینگهام است. وست در مراسم اهدای افتخارات سال نو ۲۰۲۱ به دلیل خدمات آموزشی اش نشان امپراتوری بریتانیا (فرمانده والا مقام امپراتوری بریتانیا (CBE)) را دریافت کرد، این نشان به بریتانیایی ها و هر کسی که موفقیتی برای بریتانیا کسب کرده باشد، اهدا می شود.

در بخشی از این کتاب می خوانیم: 

«روش رایج دیگری که به وسیله آن رهبری و قدرت در پرتره نگاری مورد دلالت قرار می گرفت، ترکیب پرتره نگاری با نقاشی تاریخی بود. نقاشی تاریخی - آنچه نظریه پرداز رنسانس لئون باتیستا آلبرتی «istoria» می نامد، به طور سنتی خدایان و قهرمانان را در حال انجام کردار نیک یا نمایش دلاوری های جسمانی و فضیلت های اخلاقی بازنمایی می کند. از آنجا که نقاشی تاریخی معمولا درباره افرادی در گذشته است، بنابراین بازنمایی این افراد نیز ناگزیر فرضی است و شباهت رئال پرتره نگاری اصولا در تضاد با رسالت نقاشی تاریخی قرار می گیرد.

با این حال هنرمندان از ترکیب این دو ژانر راضی بودند و افراد زنده را در میان کاراکترهای تاریخی و حماسی به تصویر می کشیدند. بنابراین مرز میان افراد معاصر و قهرمانان جاودان یا قدیسها تیره و تار می شد. این امر شیوهای رایج در هنر رنسانس ایتالیایی بود که در آن چهره زنان و مردان اصیل به جای چهره قدیسان و شهیدان قرار می گرفت و یا به شکل شاهدان لحظات مهم تاریخ مسیحیت ظاهر می شدند. نمونه ای برجسته از این دست فرسکوی گیرلاندایو از زندگی سنت فرانسیس در کلیسای کوچک ساستی در سانتا ترینتیا، فلورانس، است.

در این اثر زندگی سنت فرانسیس به شکل مجموعه شمایل نگارانه پیچیده ای روایت شده است، اعضای شناخته شده خانواده تورنابونی، حامیان کلیسا، نیز در آن حضور دارند که شاهد و درگیر در زندگی و معجزات فرانسیس هستند. آندرئا مانتینا از تکنیک تقریبا متفاوتی استفاده کرده است و بازنمایی شبه - تاریخی از خانواده گونزاگا را در فرسکواش که برای اتاق خواب اختصاصی شان در قصرشان در مانتوآ تهیه دیده بود، به نمایش گذاشته است.» (ص۷۳)

ملاقات لودویکو و فرانچسکو گونزاگا، قصر دوکال، ۱۴۶۵-۱۴۷۴، اثر آندرئا مانتینا

کتاب پرتره نگاری، در ۲۲۲ صفحه، با ترجمه مائده میرزایی عطاآبادی، توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.

برچسب‌ها هنرهای تجسمی نقاشی نقاشی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: هنرهای تجسمی نقاشی نقاشی هنرهای تجسمی نقاشی نقاشی نقاشی تاریخی پرتره نگاری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۹۰۶۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری آیین نکوداشت روز مراغه

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز آذربایجان شرقی ۱۶ اردیبهشت سالروز آغاز فعالیت رصد خانه تاریخی مراغه و بسته شدن زیج ایلخانی در سال ۶۵۷ هجری بنام روز مراغه نام گذاری شده است.

امام جمعه مراغه در این مراسم گفت: تاریخ علمی، ادبی، نجومی و فرهنگی مراغه پر افتخار است.

حجت‌الاسلام و المسلمین پور محمدی افزود: روز مراغه بهترن فرصت برای شناساندن تاریخ، فرهنگ و شخصیت‌های علمی و ادبی این شهر برای نسل جوان است.

وی اظهار کرد: خواجه نصیر الدین طوسی با ساخت رصد خانه مراغه بزرگترین مرکز علمی و پژوهشی زمان خود را دراین شهر بنا کرده است که به برکت این رصد خانه دانشمندان بسیاری از کشور‌های مختلف دنیای آن زمان در این شهر تحصیل کرده اند.

امام جمعه مراغه در ادامه افزود: دانشمندان بسیاری از جمله خواجه نصیر الدین طوسی، قطب الدین شیرازی و علامه حلی در مراغه درس خوانده اند و شاگردان بسیاری تربیت کرده اند

وی تصریح کرد: مراغه قبل از رصد خانه تاریخی این شهر مدارس و شخصیت‌های علمی بزرگی داشته است و اسناد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد مردم این شهر همیشه علاقمند علم ودانش بوده اند.

وی افزود: اوحدی، عبدالقادر مراغه‌ای، درویش اشرف، قاضی کمال الدین، شیخ بابا، خواجه معز الدین، میرعبدالله فتاح و در زمان حاضر نیز استاد کریمی و حیدر عباسی همه مفاخر مراغه هستند.

معاون سیاسی استاندار آذربایجان شرقی  نیز در آیین نکوداشت روز مراغه افزود: این شهرستان به لحاظ بنا‌های تاریخی در استان دارای اهمیت و تاثیر گذار است.

محمدی افزود: مراغه از نظر قدمت شهرنشینی، تاریخی و فرهنگی همتراز شهر‌های اصفهان، شیراز، کرمان و یزد است.

وی اضافه کرد: وجود منطقه فسیلی در مراغه این شهرستان را به بهشت فسیلی تبدیل کرده است.

فرماندار شهرستان ویژه مراغه نیز در این مراسم گفت: تاریخ و گذشته مراغه بسیار درخشان و پرافتخار دارد.

مینویی افزود: در زمان حاضر نیز مردم اگاه و بصیر این شهر در تمامی صحنه‌های انقلاب از دفاع مقدس گرفته پای صندوق‌های رای همیشه حاضر و آمده هستند.

دبیر نکو داشت روز مراغه نیز گفت: ۱۶ اردیبهشت روز مراغه نام گذاری شده تا فرصت برای معرفی این شهر فرهنگی و تاریخی باشد.

عسکری افزود: این شهردر طول تاریخ از مناطق مهم علمی، اقتصادی، شهر نشینی بوده و علمای بسیاری از جمله اوحدی، عبدالقادر مراغه‌ای در این شهر متولد شده اند.

وی اضافه کرد: در این شهر همچنین علما و دانشمندان بسیاری از جمله شیخ شهاب الدین سهروردی، علامه حلی و فومن جی چینی در این شهر تحصیل کرده اند.

معاون سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز در این مراسم، با اشاره به اینکه درجه شهرداری مراغه از دهه ۶۰ شمسی ارتقا نیافته بود، گفت: این درجه پس از حدود سه دهه از ۹ به ۱۰ ارتقا یافت که در توسعه ساختار تشکیلاتی، تعداد نیروی انسانی و میزان اعتبارات دولتی می‌تواند مفید باشد.

 «سیدسجاد انوشه» در جشن «روز مراغه» که در تالار سرباز این کهن‌شهر برگزار شد، افزود: کسب درجه ۱۰ با توجه به اینکه آخرین درجه در شهرداری‌های کلانشهر‌ها ۱۲ است، موفقیت بزرگی برای مراغه به شمار می‌رود.