آخرین اثر مرحوم صادق ملک‌شهمیرزادی به بازار آمد

کتاب حاضر که ترجمه پایان نامه دوره فوق لیسانس مرحوم صادق ملک‌شهمیرزادی در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگوست در قالب دو فصل  به همراه عکس های رنگی به تشریح مطالبی در خصوص ظروف تزیینی زرین و سیمین فرهنگ کاسپی می پردازد.   این کتاب  از سوی  مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با همکاری موزه ملی ایران چاپ و منتشر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نگارنده در پیشگفتار این کتاب آورده است؛ این کتاب ترجمه ای است از پایان نامه دوره فوق لیسانم که در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو در سال ۱۳۴۸خورشیدی (۱۹۶۹) اخذ کردم. بنابراین دقیقا ۵۰سال از نگارش آن گذشته و اطلاعات آن را باید با توجه به موازین و معیارهای علمی باستان شناسی ۵۰سال پیش مورد ارزیابی قرار داد. این پایان نامه را بر اساس ضوابط موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو و با راهنمایی استادم زنده یاد دکتر هلن ج. کنتور که استاد تارخ هنر و باستان شناسی ایران و بین النهرین و مصر باستان بود نوشتم.
این عنوان را برای ارتباط شمال غرب ایران با سایر قسمت های آن منطقه نوشتم، انگیزه من برای نوشتن پایان نامه ای با چنین عنوان بیانات استاد جان برینکمن استاد تاریخ بین النهرین و ایران بود که در یکی از کنفرانس های کلاسی گفته بود در حدود سال ۶۰۰ پیش از میلاد شاهک نشین های خراجگذار دولت آشور مانند مادها، میتانی ها، مانایی ها، اورارتوها و سکاها و چند قدرت دیگر منطقه ائتلافی تشکیل دادند و در ۶۱۲پیش از میلاد دولت آشور را منقرض کردند.

جبرئیل نوکنده در مقدمه ای با نام پژوهشی از جنس تاریخ هنر در آغاز این کتاب آورده است: کتاب حاضر بیش از ۵دهه پیش به قلم استاد صادق ملک شهمیرزادی و به منظور تدوین پایان نامه کارشناسی ارشد ایشان به نگارش در آمده است.
بخشی از این آثار حاصل کاوش علمی نبودند و در همان سال ها به عنوان نو یافته های باستان شناسی ایران در کاتالوگ نمایشگاه های مختلف منتشر شدند و توجه ایشان را به خود جلب کرد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، انتشار این کتاب از دو نظر حائز اهمیت است: نخست اینکه بخشی از تاریخچه مطالعات باستان شناسی ایران را نشان می دهد و اهمیت اصالت سنجی و مطالعات کنونی را برای ما بیشتر روشن می کند.
از آنجایی که در باره زمانی نگارش این پژوهش امکانات آزمایشگاهی کنونی برای اصالت سنجی و تعیین هویت آثار وجود نداشت، مطالعات بعدی بر پایه دانش امروز در مورد اصالت برخی از آثار معرفی شده در این پایان نامه تردید ایجاد کرد.
دوم، این پژوهش در مکتب تاریخی–فرهنگی و از دل نسلی به عرصه ظهور رسیده است که تاریخ هنر و باستان شناسی را بصورت موازی و همزمان می شناختند و اشراف داشتند. دانستن تاریخ هنر و ویژگی های سبکی و هنری دوره های مختلف اندوخته مهم و اصلی این نسل بود که متأسفانه کمرنگ شده است و آنچنان که باید به آن پرداخته نمی شود و باستان شناسان ایرانی بیشتر غافل مانده اند و گویی این رسالت خویش را به رشته هایی مانند پژوهش هنر واگذار کرده اند که متأسفانه آنان نیز آنچنان که باید از عهده انجام این رسالت بر نیامده اند.
انتشار این کتاب تلنگری به ذهن باستان شناسان جوان برای بازگشت به این حوزه فراموش شده است و اینکه بتوانند از دل هزاران اثری که امروز از رهگذر فعالیت های غیر مجاز به موزه ها و مجموعه ها راه یافته اند، ناگفته های علمی را بیرون بکشند و بر تاریکی ها و ابهاهات هزاران ساله این سرزمین نوری از دانش و معرفت بتابانند.

صادق ملک شهمیرزادی باستان‌شناس پیشکسوت روز گذشته  دارفانی را وداع گفت. وی در سال ۱۳۲۲ شمسی در شهمیرزاد به دنیا آمد و یکی از باستان‌شناسان و کاوشگران بنام است که در کاوش‌های تپه سیلک نقش مهمی را ایفا کرد و مدیریت آن را برعهده داشت. او در مدت سی سال خدمت آموزشی در گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، تدریس دروس کاوش در محل، طبقه‌بندی سفال و اشیا، طراحی فنی و نقشه‌برداری و عکاسی، بررسی آثار باستانی، سمینار و ترتیب نمایشگاه، تهیه گزارش مشروح، باستان‌شناسی و هنر مصر باستان، آشنایی با باستان شناسی، مبانی باستان‌شناسی فرهنگی، باستان‌شناسی پیش از تاریخ بین النهرین، باستان‌شناسی پیش از تاریخ ایران، باستان‌شناسی آسیای غربی و مصر(این واحد درسی را در دانشگاه‌های خارج از کشور ارائه کردند)، باستان و فرهنگ ایران باستان (این عنوان درسی را در دانشگاه هلسینکی ارائه کردند.

برچسب‌ها گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کتاب

منبع: ایرنا

کلیدواژه: گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کتاب گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کتاب اخبار کنکور صادق ملک شهمیرزادی شناسی دانشگاه باستان شناسی پایان نامه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۲۶۲۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشاورزی و سیستم‌های آبیاری ایران باستان

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، ایرانیان باستان استاد کشاورزی و آبیاری بودند و از روش‌های ابتکاری که واقعاً جلوتر از زمان‌ خود بود بهره می‌بردند. ایرانیان با درک عمیقی که نسبت به سرزمین خود و ضرب‌آهنگ طبیعت داشتند، به عنوان پیشگامان عرصه کشاورزی و آبیاری ظاهر شدند. زبردستی آنها در به کارگیری نیروی آب در تبدیل زمین‌های بایر به مزارع حاصلخیز الهام‌بخش نسل‌های مختلف بوده است. پیشرفت‌های علمی ایرانیان باستان در کشاورزی و آبیاری واقعاً چشمگیر بود. روش‌‌های نوآورانه و شیوه‌های کشاورزی پایدار آنها تا به امروز همچنان هدایت‌گر شیوه‌‌های کشاورزی بوده است.

سیستم‌های نوآورانه آبیاری

ایرانیان باستان در حوزه آبیاری واقعاً از زمان خود جلوتر بودند و شاهد این مدعا سیستم قناتی است که نشان‌دهنده مهارت مهندسی قابل توجه آنهاست. قنات که در برخی مناطق به نام کاریز نیز شناخته می‌شود، شبکه ی پیچیده ای از کانال‌های زیرزمینی بوده که برای انتقال موثر آب از چشمه‌های کوهستانی به مناطق کشاورزی استفاده می‌شده است. این راه حل ماهرانه به ایرانیان اجازه می‌داد تا بر چالش‌های آب و هوای خشک و نیمه خشک غلبه کرده و زمین‌های بایر و غیرمولد را به مناطق کشاورزی حاصلخیز تبدیل کنند.

ساخت و نگهداری قنات‌ها مستلزم برنامه‌ریزی دقیق و تلاش جمعی بود. برای شروع یک شفت عمودی از سطح به پایین تا سطح منبع آب حفر می‌شد. از این نقطه، یک تونل با شیب ملایم، اغلب به طول چندین کیلومتر، حفر می‌شد تا آب را به مقصد مورد نظر برساند. هر چند صد متر، شفت‌‌های تهویه‌ ای موسوم به شفت‌‌های هوا حفر می‌‌شد تا ورود جریان هوای تازه را تضمین و به حذف رطوبت اضافی کمک کند. این شفت‌ها کارهای تعمیر و نگهداری را نیز تسهیل می‌کرده اند.

یکی از جنبه‌های چشمگیرو قابل توجه قنات، توانایی آن در حفظ دمای نسبتاً ثابت و خنک در طول سال، محافظت از آب منتقل‌شده از تبخیر بیش از حد و حفظ آن در دمای مطلوب برای مصارف کشاورزی بود. همچنین، طبیعت زیرزمینی قنات‌ها به محافظت از آب در برابر آلودگی احتمالی و خلوص آن برای مصرف و آبیاری نیز کمک می‌کرده است.

 تناوب زراعی و حفاظت از خاک

ایرانیان باستان در شیوه‌های کشاورزی پایدار پیشگام بودند. آنها با شناخت اثرات مضر تک ‌کشت بر سلامت خاک، روش‌های نوآورانه‌ای مانند تناوب زراعی را برای حفظ حاصلخیزی زمین خود اجرا کردند. در اصل، تناوب زراعی شامل کشت محصولات مختلف به روشی متوالی در یک مزرعه در فصول مختلف است. این کار ضمن جلوگیری از تخلیه مواد مغذی خاص خاک، تجمع آفات و بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. ایرانیان با چرخش کشت محصولات کشاورزی، سیستم کشاورزی متعادل تر و پایدارتری را تضمین کردند که در نهایت منجر به افزایش محصول و سلامت طولانی مدت خاک می‌شد.

به غیر از تناوب کشت، ایرانیان باستان ضرورت استفاده از مواد آلی مانند کود و کمپوست (پسماندهای آلی تجزیه‌شده) را نیز درک کرده و بر اهمیت پر کردن مواد مغذی خاک از طریق روش‌های طبیعی تاکید داشتند نه اینکه صرفا به کودهای مصنوعی تکیه کنند. کود و کمپوست به عنوان منابع غنی از مواد آلی عمل کرده، فعالیت میکروبی سالم را در خاک، ترویج و به بازیافت مواد مغذی کمک می‌کنند. این عمل نه تنها حاصلخیزی خاک را افزایش می‌دهد، بلکه به حفظ زیست بوم کشاورزی مولد و انعطاف پذیر نیز کمک می‌کند.

از سوی دیگر، تاکید ایرانیان بر شیوه‌‌های کشاورزی پایدار فراتر از دستاوردهای مستقیم کشاورزی بود. آنها دریافتند حفاظت از خاک برای پایداری طولانی مدت فعالیت‌های کشاورزی آنها ضروری است و با مراقبت از سلامت و حاصلخیزی خاک، اطمینان حاصل کردند که نسل‌های آینده به زمین‌های کشاورزی مولد دسترسی خواهند داشت. این رویکرد آینده نگرانه نشان دهنده احترام عمیق آنها به زمین و تعهدشان به حفظ آن برای استفاده در آینده است.

در یک زمینه گسترده تر، تعهد ایرانی‌های باستان به شیوه‌های کشاورزی پایدار را می‌توان به عنوان شاهدی بر رابطه هماهنگ آنها با طبیعت در نظر گرفت. آنها به جای بهره برداری از زمین برای منافع کوتاه مدت، درک ژرفی از فرآیندهای بوم شناختی، ایجاد و شیوه‌هایی را اجرا کردند که هماهنگ با سیستم‌های طبیعی کار می‌کرد. این رویکرد نه تنها حاصلخیزی کشاورزی آنها را حفظ ، بلکه به رفاه کلی جوامع آنها نیز کمک کرد.

کشاورزی پلکانی

زمین در ایران باستان همیشه هموار نبود، اما ایرانیان اجازه ندادند که چنین پدیده طبیعی مانع آنها شود! آنها شیب‌های پلکانی (کرت‌هایی) را در دامنه تپه‌ها ساختند تا سطوح صاف برای کشاورزی ایجاد کنند. این کار نه تنها از فرسایش خاک جلوگیری می‌کرد، بلکه از زمین‌های زراعی محدود نیز به خوبی استفاده کرد و راه حل هوشمندانه آنها برای کشاورزی در زمین‌های چالش برانگیز را به نمایش گذاشت.

انتهای پیام/