رمان و فلسفه در طول تاریخ با هم مرتبط بودند
تاریخ انتشار: ۹ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۹۵۶۰۶۹
نخستین روز مدرسه تابستانه هنر و علوم انسانی «درنگ» در پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، نشست افتتاحیه « درنگ» با سخنرانی وحید یامینپور (رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی) و سید حسین شهرستانی (مدیر گروه حکمت هنر) آغاز شد.دومین برنامه روز اول مدرسه تابستانه با عنوان «انسان ایرانی در آینه معماری» با ارائه دکتر محمد بهشتی برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رمان و فلسفه همواره در طول تاریخ با هم مرتبط بودند
موضوع صحبت مصطفوی رمان و زیست جهان مدرن بود. ایشان به بیان نحوه ایجاد رمان پرداختند و بیان کردند: رمان یک داستان بلند است که با داستان‌های بلند عاشقانه و سلحشورانه قرن ۱۲ و ۱۳ تفاوت دارد. «دُن کیشوت» اولین نمونه رمان است و این مدل هنری محصول جهان متجدد است و مهمترین ویژگی جهان مدرن که «فردیت» است در این مدل به نمایش در می‌آید. رمان تفاوت‌هایی با حماسه و تراژدی‌های یونانی دارد، حماسه بیان اعمال قهرمانی است مثل ایلیاد و اودیسه و تراژدی هم همان قالبی است که برای نیچه بسیار مهم است. اما رمان با همه‌ی اینها تفاوت دارد. رمان نگاه نویی است که نویسنده به جهان واقعی دارد.
وی طرح اینکه آیا رمان می‌تواند برای ما نقش معرفت‌افزایی داشته باشد، یا صرفا سرگرمی است را سوالی نادقیق دانست و بیان کرد: به دنبالش سوالات دیگری مطرح می‌شود. مثلا این سوال که معرفت چیست؟ یا سرگرمی چیست؟ در ساده‌ترین وجه رمان، تجربه‌های زیسته چند نفر است که ما با خواندن تجربه‌های آن‌ها را می‌آموزیم. اساسا رمان قصد ندارد به ما معرفتی را بیاموزد. وظیفه رمان نشان دادن واقعیت و تجربه زیسته نویسنده است که می‌تواند معرفت‌افزایی هم داشته‌باشد.
این دانشیار فلسفه مطرح کرد: حال باید به این سوال پاسخ بدهیم که ارتباطی بین فلسفه و رمان هست؟ ایشان به روس ها اشاره می‌کنند که فیلسوف ندارند اما رمان‌نویس‌هایی دارند که بحث فلسفی می‌کنند. مثلا داستایوفسکی کسی است که می‌تواند رگه‌های فلسفه اگزیستانسیالیسم را در آثارش بیاورد. با توجه به این مسئله پاسخ به این سوال را مثبت میدانند. بعضی رمان‌ها هم درون‌مایه فلسفی دارند، مثلا دنیای سوفی یا چنین گفت زرتشت، اما به این معنی نیست که هر رمانی دارای مضامین فلسفی است، ممکن است رمان‌ها صرفا تجربه زیسته باشند که موجب همذات‌پنداری ما می‌شود. مثل رمان «عادت می‌کنیم».
مصطفوی با با بیان اینکه اکثر فیلسوفان جهان با رمان و ادبیات آشنایی دارند اذعان داشت: این آشنایی در ایران کمتر است. او کارکرد دیگر رمان را در بازنمایی زندگی اجتماعی دانست که پلی برای آشنایی آیندگان است.
وی در ادامه مباحث خود به رمان «تهوع» سارتر پرداخت و گفت: سارتر فیلسوف اگزیستانسیالیسم و نمایشنامه‌نویس مجربی است که بیشتر به نمایشنامه‌هایش مشهور است. او دو دوره زندگی دارد؛ دوره اول زمانی که کتاب‌هایی با فضای تخیلی مثل «تهوع» و «هستی و نیستی» را نوشته است و دوره دوم مربوط به زمانی است که گرایش‌های مارکسیستی پیدا کرد و کتاب «ادبیات چیست؟» را نوشت. در دوره اول او یک انسان منزوی کافه‌نشین بود که مراوده‌ای با کسی نداشت. شخصیت اصلی داستان تهوع هم به نوعی خود اوست. فردی منزوی که در حال نوشتن داستان زندگی فرد دیگر است و در جای جای داستان به علت‌های مختلف دچار تهوع می‌شود. این داستان فراز و نشیب خاصی ندارد. زندگی این شخصیت آرام آرام به سمت پوچی می‌رود تا در نهایت در کافه‌ای صدای موسیقی می‌شوند و این موسیقی باعث جلوگیری از تهوع او می‌شود و در ادامه همین کتاب است که می‌گوید هنر چیزی است که می‌تواند انسان را از پوچی رها کند و بعد به نوشتن کتاب هستی و نیستی می‌پردازد.
وی بیان کرد: اصل فلسفه سارتر تقسیم وجود فی‌نفسه و لنفسه است. وجود فی‌نفسه وجود فعلیت یافته‌ای است که جای تکمیل شدن ندارد. مثلا یک خودکار یک خودکار است و جای تکمیل و تغییری ندارد. وجود لنفسه به معنی وجودی است که در آن نقص وجود دارد و به همین خاطر می‌تواند تکامل پیدا کند. از نظر سارتر فرق انسان با اشیاء همین است که انسان‌های سرشار از امکانات انتخاب نشده اند و نیستی انسان همان حفره‌های وجود اوست که هیچ‌وقت کامل نمی‌شود.
مصطفوی افزود: سارتر معتقد است که هیچ دلیل و ضرورتی برای وجود انسان نیست و این همان علت تهوع درونی اوست. انسان یک ممکنِ ناضرور است او از اصطلاح «پرتاب شده» هایدگر استفاده می‌کند در حالی که در فلسفه هایدگر این پرتاب شدگی قبل و بعد دارد، اما پرتاب شدگی در سارتر به معنی «وانهاده شدن» است و همین مساله باعث می‌شود که احساس تهوع کند چون همه جهان علتی برای وجود ندارند و باعث تهوع می‌شوند. هیچ جا به خوبی رمان تهوع ، جهان بی خدا ترسیم نشده است. در هایدگر توجه به مرگ مسئولیت آفرین است اما در سارتر مرگ پوچی است و ادبیات متاثر از سارتر به سمت پوچ‌انگاری می‌رود. سارتر بعدا تغییر می‌کند و مارکسیست می‌شود و می‌گوید: «بچه‌ای که گرسنه است تهوع چه می‌فهمد؟» و سارتر منزوی تبدیل به یک انسان مبارز می‌شود که فقر و مشکلات مردم برای او مساله است و کتاب «ادبیات چیست؟» را می‌نویسد که مانیفست ادبیات متعهد به حساب می‌آید.
این دانشیار فلسفه با این توضیحات نتیجه‌گیری کرد که رمان و فلسفه در طول تاریخ با هم ارتباط داشته اند. فلسفه مسائل مربوط به زندگی انسان در حوزه‌های مختلف است که با این تعریف به رمان نزدیک می‌شود. زیرا رمان طرح این آموزه‌ها با زبان ادبی است. زبان رمان و فلسفه باهم تفاوت دارد اما در جایی مثل رمان سارتر حتی ادبیات این دو نیز یکی می‌شود.
پایان پیام/31
منبع: شبستان
کلیدواژه: هفته دولت شیراز خطبه نماز جمعه نماز جمعه شبستان یزد خبرگزاری شبستان پیرغلامان حسینی روز جهانی مسجد بزرگداشت روز جهانی مسجد خراسان جنوبي درنگ پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۹۵۶۰۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۴۰ درصد شرکت‌های خلاق مرتبط به کودک و نوجوان است
مسعود حسنلو، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در گفت‌وگو با خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری آنا، ۴۰ درصد شرکت‌های حوزه صنایع خلاق را درارتباط با مقطع سنی کودک و نوجوان دانست و گفت: حوزه کودک و نوجوان حوزه عامی است؛ زیرا حوزه آموزش و یادگیری، حوزه اسباب بازی، پلتفرم‌ها، انمیشین و به طور کلی حدود ۴۰ درصد شرکت‌های خلاق در حوزه کودک و نوجوان فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به ظرفیت خوب کشورمان در زمینه انیمیشن سازی افزود: در حوزه انمیشن سازی شرکت‌های خوبی داریم که محصولات آن را علاوه بر اینکه روی پرده‌ی سینما می‌رود؛ ظرفیت صادرات به کشور‌های دیگر را نیز دارد و برخی از این صادرت گرفته است.
حسنلو ادامه داد: در حوزه اسباب بازی جریان تولیدی خوبی در کشور شکل گرفته است، اما به دلیل نقل و انتقالات مالی آمار شفافی در این زمینه وجود ندارد. انمیشن پسر دلفینی در بازار روسیه و ترکیه نزیک به ۲ میلیون دلار فروش داشته است که اینها اعداد قابل توجهی هستند.
دبیر ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با اشاره به صادرات اسباب بازی افزود: در حوزه اسباب بازی ۲۰ تا ۳۰ میلیون دلار صادرات در سال انجام می‌گیرد که این عدد در اقتصاد اسباب بازی بسیار کم است ولی ظرفیت کشور بیشتر است.
وی با اشاره به نقص در زیرساخت حوزه بازی‌های رایانه‌ای گفت: در حوزه گیم نیز صادرات خوبی داشتیم، اما مسئله اصلی این است که در حوزه صنایع خلاق هنوز زیر ساخت کافی برای جهش وجود ندارد. ما وقتی می‌توانیم از صادرات صحبت کنیم که زیر ساخت تولید در کشور به خوبی فراهم شده باشد و شرکت‌ها سرریز تولیدات را صادر کنند تا بتوانند در ادامه برای کشور ارز آوری داشته باشند.
حسنلو در آخر صادرات را یکی از زنجیره‌های مهم صنایع خلاق دانست و گفت: در حوزه صنایع خلاق سرمایه گذاری جدی حاکمیتی نداشتیم، این مسیر در حال شکل گیری است. هدف جدی ما در این حوزه صادرات است، زیرا اقتضای صنایع خلق همین است و بدون صادرات زنجیره این صنعت کامل نمی‌شود؛ صادرات باید در اولویت باشد.
انتهای پیام/
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند